భారత దేశం : పెళ్ళి- ప్రాతిపదిక

కొంతకాలంగా బ్లాగు లోకంలో భారతీయ (వివాహ) వ్యవస్థపై చాల విసుర్లు వినిపిస్తున్నాయి.
ఏన్నో విషయాలు చర్చకు వచ్చినా, భారత దేశంలో పెళ్ళికోసం ఎంచుకున్న ప్రాతిపదిక తప్పన్నట్లుగా ఇటివల ఒక ప్రముఖ బ్లాగావధానిగారు (విసురు కాదు సుమా!) అభిప్రాయపడటం నా దృష్టిని ఆకర్షించింది. వాటికి చాల ప్రశంసలు కూడా వచ్చాయి. కానీ ఎక్కడో చిన్న సందేహం నా మెదడును తొలచి నా మొదటి బ్లాగుకు ప్రేరణ అయింది. సదరు బ్లగావధానిగారి, చర్చ లోని కొంత సమాచారాన్ని వినియోగిస్తూ ఈ టపా కొనసాగిస్తాను. అన్యధా భావించక నా సాహసాన్ని ఆశీర్వదించ మనవి.
ఇక విషయానికి వస్తే, పెళ్ళికి ప్రధాన ప్రాతిపదికలుగా మూడింటిని ప్రస్తావించారు. 1. పరువు-ప్రతిష్ట 2. ఈడూ-జోడూ 3.డబ్బూ-దస్కం. నిజానికి ఇవేమీ అంత అనవసరపు విషయాలు కావు. మన పెద్దలు బాగానే అలోచించి ఏర్పాటు చేసిన ఒక విధానం. ఎవరైనా గుండెలమీద చెయ్యి వేసుకుని పెళ్ళికి పై మూడు ప్రాతిపదికలూ అనవసరమని చెప్పగలరా? సమస్యంతా వాటిని వక్రీకరించి(మన కోర్టు చట్టాల వలే) అమలు చేయటంలోనే వుంది.
1. పరువు-ప్రతిష్ట:
ఒక అమ్మాయిని, అబ్బాయిని ముడి పెడుతునపుడు మన భారతీయ సంస్కృతి ప్రకారం వారిద్దరి జీవితంతో పాటు రెండు కుటుంబాల భవితవ్యం నిర్ణయించబడుతాయి. ఇరువురూ గత చరిత్రలను పరిశీలించి ఒక నిర్ణయానికి వచ్చేవారు. గత చరిత్ర భవిష్యత్తు ప్రవర్తనకు వర్తిస్తుందా అని ఎవరికైనా సందేహం రావచ్చు. కాని గత చరిత్రను పరిశిలిస్తే:), అధిక శాతం అలాగే జరుగుతున్నాయని చెప్పవచ్చు. ఇలాంటి కట్టుబాట్ల వల్ల ప్రతి ఒక్కరూ తమ జీవిత కాలంలో జాగ్రత్తగా ఉంటూ, ఎదైనా తప్పు చేయవలసి వచ్చినపుడు తమ భవిష్యత్తు గురించీ, తమ కుటుంబ/వంశ పరువు గురించీ ఒక్కసారయినా ఆలోచిస్తారనే ఉద్దేశంతో ఏర్పాటు చేయబడిన సంప్రదాయమది. గతంలో మన సమాజం చిన్నదవటం (జనాభాలో), అందరూ ఈ సూత్రానికి కట్టుబడి ఉండటం వల్ల, అటు ఏడు తరాలూ, ఇటు ఏడు తరాలూ, బేరీజు వేసుకునే అవకాశం వుండేది. సమకాలీన ప్రపంచంలో ఈ కట్టుబాటును యధాతథంగా అనుసరించకుండా కాలానుగుణంగా జరిగిన పరిణామాలకు విలువనిస్తూ సందర్భానుసారం మూల కారణాన్ని అన్వయించుకుని నిర్ణయాలు తీసుకోవచ్చు.
2. ఈడూ-జోడూ:
ఈడూ-జోడూ అంటే రూప లావణ్యాలనుకుంటే నిజంగా ఇది ఒక ప్రహసనమే. ఇవి కాలంతో బాటుగా క్షీణించే/అంతరించే విశేషణాలు. ఇక మనసు, ప్రవర్తన, గుణ గణాలు బేరీజు వేసుకుంటే, లోపాలు లేని మనిషెక్కడ? అసలు ఎదో ఒక లోపం లేని వాడు మనిషేకాదు, ఏ దేవుడో, దయ్యమో(దేవుడి మీద నమ్మకం లేని వాళ్ళ కోసం) అయుండాలి. ఈడూ, జోడూ అంటే ఒకరిని ఒకరు అర్థం చేసుకొని, ఒకరిని మరొకరు పూరించటమే. వీటికి రూప లావణ్యాలు సరి కుదిరితే పరిపూర్ణమే కానీ అవే పరమార్థమూ కావు, నిర్లక్ష్యం చేయవలసిన అంశమూ కాదు.
3.డబ్బూ-దస్కం:
డబ్బూ, దస్కం కూడా మంచి జీవనానికి అవసరమే. అంగీకరించటానికి ఇష్టపడక పోయినా, కష్టమైనా ఇది నగ్న సత్యం. మనిషి యొక్క గొప్ప ఆవిష్కరణలలో డబ్బు ఒకటి(ఈ పాయింటుపై ఎవరికైనా అభ్యంతరం వుంటే, మరెప్పుడైనా చర్చిద్దాం). కానీ పెళ్ళి తంతులో ఇది కట్నం గానో, కన్యాశుల్కం గానో రూపాంతరం చెందటం దురదృష్టం. పరిస్థితిని బట్టి ఇద్దరి సహజీవనానికి(సంతానంతో సహా) అవసరమయినంత ధనం సంపాదించగల సత్తా ఉందాని సరి చూసుకోవటం ఎంతమాత్రం తప్పు కాదు.
ఖచ్చితంగా ఇవే కాకపొయినా, ఇటువంటి ప్రాతిపదికలతో పాటు, వీటికి అనుసంధానిచబడిన వాటిలో, కొన్ని సందర్భాలలో లోపాలు కనిపించినా, లోపాలు లేకపొయినా పెద్దలు అలోచించి తమ విచక్షణాధికారంతో కొన్ని పెళ్ళిళ్ళను జరపటమో/ఆపటమో చేసేవారు. కొన్ని రహస్యాలను, తద్వారా కలిగే ఇబ్బందులనూ కొన్ని సందర్భాలలో వివరించక, చాల సందర్భాలలో వివరించ లేక(నిరక్షరాస్యత, పరిణితి లేమి లాంటి కారణాలతో), కొన్ని సూత్రాలను ప్రవేశపెట్టి వాటిని అమలు చేయించేవారు. కాల క్రమేణా అసలు వుద్దేశ్యాలు మరుగున పడినా ఇవి సంప్రదాయాలుగా స్థిరపడ్డాయి. చిత్తశుద్ది కలిగిన నాయకులున్న సమాజంలో ఇవి వ్యక్తిగత ఇష్టాలకు విలువనిస్తూ, సమాజహితాన్ని పరిగణలోకి తీసుకుని సరిగ్గానే అన్వయింప బడతాయి.
కాని, కాలగతిన ఇవి దుష్టుల(అధికారం, బలం, దౌర్జన్యం లాంటివి) పాలబడి వక్రీకరించబడి దుస్సంప్రదాయాలుగా పరావర్తనం చెంది ప్రస్తుత రూపంలో చెలామణి అవుతున్నాయి. దీనికి ప్రాతిపదికలను నిందించటం కన్నా (రచయిత యొక్క ఇతర అభిప్రాయలతొ ఏకీభవించినా, ఈ ఒక్క విషయం లోనే విభేదిస్తున్నాను) వాటి అసలు భాష్యాలను గ్రహించి మన పద్దతులను సాన పడితే వజ్రాల్లాంటి మన సంస్కృతి, సంప్రదాయాలు జీవం పోసుకుంటాయనడంలో సందేహం లేదు.
స్వయం సమృద్ది, విద్యార్జన, స్వయం ప్రతిపత్తి, స్వేచ్చ మొదలైన సుగుణాలు కలిగిన మనం (మన ప్రస్తుత భారత సమాజం) కాస్త వివేచనతో పాశ్చాత్య సంస్కృతి లోని కొన్ని జాడ్యాలను వంటపట్టించుకోక మన సంస్కృతి నేర్పిన కట్టుబాట్లకు గౌరవమిస్తూ అవసరమైనప్పుడు సమీక్షిస్తూ ముందుకు పోతే మనం మనిషి భవిష్యత్తుకు అద్వితీయమైన వారధి కావచ్చు.
గమనిక: నా అభిప్రాయాలలో ఏవైనా సార్వజనీకరణకు(generalization) గురై వుంటే, వాటిని కేవలం మెజారిటీగా గుర్థించగలరు. ప్రతి సూత్రీకరణకూ కొన్ని మినహాయింపులుండగలవని గమనిచగలరు.
ఈ టపాలో ఉదరహరించబదిన టపాకు లంకె: http://parnashaala.blogspot.com/2008/07/blog-post_11.html