అణు ఒప్పందం - శ్వేత పత్రం

ఈ వ్యాసాన్ని వీలయినంతవరకూ అంకెలు, సాంకేతిక పదాలతో నింపకుండా అందరికీ అర్థమయ్యేవిధంగా వ్రాయటానికి ప్రయత్నిస్తాను.
అణు ఒప్పంద లాభాలు:

• అణు ఇంధన సరఫరా కూటమి(NSG) ద్వారా, భారత్ కు ఇంధన సరఫరా.
• అణు విద్యుత్ ఉత్పాదనకు కావలసిన పరికరాలు.
• క్రొత్త అణు విద్యుదుద్పాదన కేంద్రాల ఏర్పాటు. తద్వారా కలిగే ఉపాధి అవకాశాలు.
• అమెరికాతో స్నేహం పెరుగుతుంది(ఇది లాభమా నష్టమా అన్నది మీ అలోచనకే విడిచిపెడుతున్నాను).
  

అణు ఒప్పంద పరిమితులు:

• నిరంతర సరఫరాకు హామీ లేదు.
• సాంకేతిక పరిఙ్ఞాన బదలాయింపు లేదు.
• పరికరాలను NSG నుంచే కోనుగోలు చేయాలి.
• మిగిలిన దేశాలతో పొలిస్తే IAEA తనిఖీ పరిధి లోకి వచ్చే కేంద్రాలు భారత్ లో అధికం.
• భారత దేశానికి అణుశక్తి హోదా లేదు, కనుక రక్షణ పరిశోధలమీద అప్రకటిత నియంత్రణ వర్తిస్తుంది.
• హైడ్ చట్టం ద్వారా, అమెరికాకు, అణు సరఫరా కూటమిని నియంత్రించే(భారత్ విషయంలో) ఏకపక్ష అధికారం.
  

అప్రకటిత అంశాలు:

1. భారత్/అమెరికా లు అణు పరీక్షల పై ఎటువంటి హామీ ని ఇవ్వక/పొందక పోయినా, భారత్ కు అణు హోదా ఇవ్వక పోవటం గమనార్హం. ఇది పౌర అణు ఒప్పందం మాత్రమే అని ప్రభుత్వం వాదిస్తోంది. కాని ఇది మనకు అప్రకటిత నైతిక ఆంక్షలను వర్తింప చేస్తుంది.
2. IAEA ముసాయిదాలోని 'దిద్దుబాటు చర్య ' ఏమిటో వివరణ లేదు. ఇది రెండువైపులా అపోహలకు తావిచ్చే అంశం.
3. మన దేశం లోని ధోరియం నిల్వలను వినియోగించేందుకు పరిశొధనలు జరుగుతున్న సమయంలో, అనేక సంక్లిష్టతలతో కూడిన యురేనియం దిగుమతికి ఇంత తొందర అవసరమా? యురేనియం దిగుమతికి కొన్ని వేల కోట్లు పెట్టుబడి, మన దేశీయ పరిశోధనలపై వెచ్చించే మొత్తాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది.
4. మన ప్రభుత్వ అత్యుత్సాహం and over optimism.

పరిశీలనాంశాలు:

ఈ ఒప్పంద విషయంలో అమెరికా కనబరుస్తున్న అమితాశక్తిని, మన నేతలు (ముఖ్యంగా మన్మోహన్ గారు) ఎంతవరకు అర్థం చేసుకున్నారు. అమెరికాకు వేల కోట్ల డాలర్ల వాణిజ్య ప్రయోజలే ప్రాతిపదిక ఐతే పెద్ద నష్టం లేదు కానీ, దీన్ని అవకాశంగా రాజకీయంగా మనల్ని కట్టడి చేయాలని చూస్తే మనం ఎంతవరకూ సన్నద్దంగా వున్నాం?

ఎన్నో దేశాలకు అవసరార్థం సహాయం చేసి, వారిని రాజకీయంగా తన కను సన్నల్లో నడిపించుకున్న,నడిపించుకుంటున్న అమెరికాను మనం ఎంతవరకూ విశ్వసించగలం?

అణు ఒప్పందం లాంటి కీలక విషయాలలో ప్రతిపక్షాలను భాగస్వాములను చేసి రాజకీయ పరిణామాలను చర్చించి ఏకాభిప్రాయ సాధనకు ప్రయత్నించి వుండవచ్చు. ఎన్నో విషయాలలో ఇటువంటివి జరిగాయి. వామపక్షాలను వదిలేస్తే, ప్రతిపక్షం కూడా ఒప్పదాన్ని పూర్తిగా వ్యతిరేకించక పోవడం ఇక్కడ గమనార్హం. అలాగే ఒబామా బుష్ కు మద్దతు తెలపడం విశేషం.

ఇక మన్మోహన్ గారి విషయానికొస్తే, దేశ భక్తి, నిబద్దత విషయంలో శంకించక పోయినా, రాజకీయ పరిణితి లోపించిందని అనుమానంగా వుంది. సోనియా సహాయం లేకుండా కాంగ్రెస్ రాజకీయాలనే అర్థం చేసుకోలేని ఆయన, బుష్ చూపిన కొద్దిపాటి సాన్నిహిత్యానికే ఆయనను మంచి నేతగా మన శ్రేయోభిలాషిగా ఒకానొక సందర్భంలో కొనియాడారు. తనపై వస్తున్న అసమర్థ ప్రధాని అనే మచ్చను చెరిపేసుకోవటానికి ఆయన మొండిగా దీనికోసం ఎగబడితే మాత్రం మన పూర్వపు నేతల కష్టంతో పాటు, భవిష్యత్తు నాశనమవుతుంది.

మనం కోరగలిగిన సవరణలు:

1. ఆణుశక్తి దేశాలకు వర్తించే నియమాలను పొందుపరచటం(ఇది చాలా కష్టం).
2. హైడ్ ఒప్పందంలోని ఏకపక్ష నియమాలకు తెరవేయటం.
3. మన పౌర, రక్షణకు సంభందించిన అణు పరిశొధనలపై నిర్ధిష్ట హామీని పొందటం.